Làm thêm giờ và tăng ca là những vấn đề thường được người lao động Việt Nam quan tâm khi làm việc tại Nhật Bản. Mong muốn có thêm thu nhập đã thúc đẩy nhiều người tìm kiếm cơ hội làm thêm giờ. Tuy nhiên, để đảm bảo quyền lợi khi làm việc, người lao động cần hiểu rõ về các quy định liên quan đến thời gian làm việc và các điều khoản về làm thêm giờ tại Nhật Bản.
Thời gian làm việc
Tại Nhật Bản, thời gian làm việc của người lao động được chia thành hai loại: thời gian lao động pháp định và thời gian lao động sở định.
Thời gian lao động pháp định là thời gian làm việc tối đa được quy định theo luật pháp Nhật Bản. Cụ thể, người lao động không được làm việc quá 8 giờ mỗi ngày và 40 giờ mỗi tuần. Trong trường hợp đặc biệt, khi người lao động làm việc theo chế độ tuần, số giờ làm việc tối đa không được vượt quá 10 giờ mỗi ngày và vẫn phải tuân theo giới hạn 40 giờ mỗi tuần. Tổng thời gian làm việc tối đa trong một năm là 2087 giờ.
Thời gian lao động sở định được xác định trong hợp đồng lao động giữa người lao động và nhà tuyển dụng. Mặc dù thời gian này có thể được điều chỉnh tùy theo thỏa thuận giữa hai bên, nó không được phép vượt quá thời gian lao động pháp định.
Thời gian làm thêm
Làm thêm giờ là khoảng thời gian làm việc vượt quá thời gian lao động sở định hoặc pháp định. Quy định về làm thêm giờ tại Nhật Bản cũng phân loại thời gian này thành hai loại: làm thêm trong thời gian lao động pháp định và làm thêm ngoài thời gian lao động pháp định.
Làm thêm ngoài thời gian lao động pháp định xảy ra khi thời gian làm việc vượt quá 8 giờ mỗi ngày hoặc 40 giờ mỗi tuần. Trong trường hợp này, ngoài tiền lương cơ bản, người lao động còn được nhận thêm phụ cấp làm thêm giờ.
Làm thêm trong thời gian lao động pháp định là khi người lao động làm việc vượt quá thời gian lao động sở định nhưng không vượt quá thời gian lao động pháp định. Trong tình huống này, người lao động chỉ nhận tiền lương cơ bản mà không có phụ cấp làm thêm giờ.
Giả sử một công ty quy định thời gian làm việc từ 9:00 đến 17:00 với 1 giờ nghỉ trưa.
Trường hợp 1: Người lao động làm việc từ 9:00 đến 18:00. Thời gian làm việc thực tế là 8 giờ, trong đó có 1 giờ làm thêm. Tuy nhiên, thời gian này vẫn nằm trong giới hạn của thời gian lao động pháp định, do đó công ty chỉ cần trả lương cơ bản mà không cần phụ cấp làm thêm giờ.
Trường hợp 2: Người lao động làm việc từ 9:00 đến 19:00. Trong trường hợp này, thời gian làm việc vượt quá cả thời gian lao động sở định và pháp định, nên người lao động sẽ nhận thêm phụ cấp làm thêm giờ.
Cách tính lương tăng ca
Lương làm thêm giờ tại Nhật Bản được tính dựa trên công thức sau:
Lương làm thêm giờ = Tiền lương giờ thực trả x Hệ số lương làm thêm x Số giờ làm thêm.
Các hệ số lương làm thêm giờ khác nhau tùy thuộc vào thời điểm làm việc, như sau:
Tăng ca vào ngày thường (thứ Hai đến thứ Sáu): hệ số 1.25
Làm đêm (từ 10 giờ tối đến 5 giờ sáng hôm sau): hệ số 1.25
Tăng ca vào ngày nghỉ cuối tuần (thứ Bảy, Chủ Nhật): hệ số 1.35
Làm việc vào ngày lễ, tết: hệ số 2.00
Đối với người lao động nhận lương cố định theo tháng, quá trình tính toán sẽ phức tạp hơn do phải loại trừ các khoản phụ cấp trước khi tính lương làm thêm theo giờ.
Điều dưỡng viên Nhật Bản – ngành được tăng ca nhiều nhất ở Nhật Bản
Ngành điều dưỡng tại Nhật Bản được biết đến là một trong những ngành có cơ hội tăng ca nhiều nhất do tình trạng thiếu hụt lao động trầm trọng. Không chỉ được làm thêm giờ, mà điều dưỡng viên còn có thể nhận được các khoản thưởng theo quý hoặc theo tháng, tạo động lực lớn cho người lao động. Việc làm thêm giờ không chỉ giúp tăng thu nhập mà còn mang đến cảm giác hứng khởi khi được đóng góp tích cực vào chăm sóc sức khỏe cộng đồng, điều này càng làm cho nghề điều dưỡng trở nên hấp dẫn đối với nhiều lao động quốc tế.
Việc hiểu rõ các quy định về làm thêm và tăng ca tại Nhật Bản là điều vô cùng quan trọng đối với người lao động nước ngoài. Nắm vững những quy định này không chỉ giúp người lao động bảo vệ quyền lợi của mình mà còn đảm bảo sự tuân thủ luật pháp địa phương, đồng thời tối ưu hóa thu nhập thông qua việc làm thêm một cách hợp lý và hợp pháp. Dù tăng ca có thể mang lại lợi ích kinh tế lớn, nhưng người lao động cũng cần chú ý đến sức khỏe và sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống để có trải nghiệm làm việc tại Nhật Bản an toàn và hiệu quả nhất.
